Witamina D jest niezwykle ważna i niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ma bardzo szerokie działanie, jako najważniejsze wymienia się:
- Udział w kościotworzeniu oraz wzmacnianie kości,
- Wpływ na zdrowie zębów,
- Zapobieganie rozwojowi cukrzycy,
- Wspomaganie prawidłowej budowy i funkcjonowania skóry (zapobieganie łuszczycy, stanom zapalnym skóry),
- Ma duży wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego,
Niedobór witaminy D uznaje się jako czynnik ryzyka wystąpienia:
- chorób autoimmunologicznych (alergie, AZS),
- chorób metabolicznych,
- niektórych schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych,
- nadciśnienia tętniczego,
- chorób układu sercowo-naczyniowego.
Według badań 90% Polaków cierpi na jej niedobór .
Powszechnie wiadomo, że brak witaminy D może prowadzić do rozwoju chorób związanych z układem kostnym, np.
- krzywicy (z tego powodu podaje się witaminę D niemowlakom);
- osteoporozy czy osteomalacji.
Naturalnie nasz organizm wytwarza witaminę D w kontakcie ze słońcem, jednak teraz, kiedy słońca jest coraz mniej musimy zadbać o odpowiednią suplementację i dostarczenie jej do organizmu najlepiej z pożywieniem.
Źródła witaminy D w diecie
Naturalnie występuje ona między innymi w:
- rybach morskich (śledź, makrela, łosoś, dorsz, sardynki),
- oleju z wątroby ryb,
- żółtkach jaj,
- nieodtłuszczonym mleku i produktach mlecznych,
- maśle,
- serach żółtych.
Jak i kiedy suplementować witaminę D?
Efektywna synteza skórna zaczyna się od połowy kwietnia do końca września. Najlepsza synteza możliwa jest między godziną 10:00 a 15:00, kiedy nie używamy kremów z filtrem oraz mamy odsłonięte łydki i przedramiona.
Wystarczy 15 minut ekspozycji na słońce, aby uzyskać dawkę witaminy D porównywalna do 2000- 4000 IU suplementu!
Najlepiej wybierać witaminę D sklasyfikowaną jako lek – jest on wówczas lepiej przebadany. Takich preparatów jest sporo na rynku farmaceutycznym.
Pora przyjmowania nie ma znaczenia, najlepiej przyjąć witaminę D z posiłkiem zawierającym tłuszcz – to poprawi jego wchłanianie.
Jak wygląda dawkowanie?
Wszystko zależy od wieku oraz masy ciała. Oto zalecenia:
DOROŚLI (19–65 LAT)
- u osób zdrowych przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10.00 do 15.00 bez kremów z filtrem w okresie od maja do września suplementacja nie jest konieczna, choć wciąż zalecana i bezpieczna;
- jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 800–2000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok
SUPLEMENTACJA W GRUPACH RYZYKA DEFICYTÓW WITAMINY D
- szczególną grupę ryzyka stanowią osoby z otyłością, które wymagają podwojonej dawki witaminy D względem dawki rekomendowanej rówieśnikom o prawidłowej masie ciała;
U dorosłych z otyłością wymagana jest suplementacja, w dawce 1600-4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
Źródło: POSTĘPY NEONATOLOGII 2018;24(1) – REKOMENDACJE ZASADY SUPLEMENTACJI I LECZENIA WITAMINĄ D – NOWELIZACJA 2018 r
Jak sprawdzić czy masz niedobór witaminy D?
Standardowym badaniem poziomu witaminy D jest oznaczenie jej metabolitu 25 (OH) D w surowicy krwi. W sytuacji kiedy masz niedobór lub nadmiar tej witaminy – skontaktuj się z lekarzem w celu ustalenia odpowiedniego postępowania.
Ciężki niedobór 0-10 ng/ml – zgłoś się do lekarza
Niedobór> 10-20 ng / ml – zgłoś się do lekarza
Suboptymalne stężenie> 20-30 ng/ml – zgłoś się do lekarza
Optymalne stężenie> 30-50 ng/ml – to Twój cel ?
Dla osób z balonem żołądkowym zalecam suplementację witaminy D (dawki są uzgadniane indywidualnie), szczególnie w okresie jesienno-zimowym i dodatkowo okresie pandemii.
Trzymajcie się zdrowo kochani i pamiętajcie o odpowiednej suplementacji witaminy D!
Izabela Nowak – Dietetyk Kliniczny
